Beatrijs Devoghel

Synthese Beatrijs Devoghel:

GOYVAERTS K. ‘Vervroegde uittreding in België: een ommekeer in zicht?’ In: Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, jg. 22, nr. 2, 2006.

Inhoudstafel

1) Probleemverkenning
2) Op zoek naar verklarende factoren
3) Leeftijdsbeleid en leeftijdscultuur
4) Remedies: hoe kan langer doorwerken gestimuleerd worden?
Eerste remedie: beperking van de genereuze vervroegde uittredestelsels
De maatregelen in het Generatiepact
Nederland en België vergeleken
Tweede remedie: ruimere activering
Derde remedie: werk maken van levenslang leren
Vierde remedie: aanpassen van de leeftijdsgebonden loonschalen
Vijfde remedie: vergroten van deeltijd- en verlofmogelijkheden
5) Conclusie

1) Probleemverkenning

• Aandeel werkende 55-plussers; België: laatste plaats in het Europese peloton (30%)
• Bezorgdheid: Toekomstige betaalbaarheid socialezekerheidssysteem
• Oorzaak: vergrijzing
(verklaring begrip; interessante webpagina: http://nl.wikipedia.org/wiki/Vergrijzing)
• Gevolgen:
• Loonkosten ↑
• Aanbodtekorten; spanningen op arbeidsmarkt
& gevaar productiviteit

Interessante webpagina: http://www.statbel.fgov.be/home_nl.asp

2) Op zoek naar verklarende factoren

Aantrekkingsfactoren & afstotingsfactoren
a) De vervroegde uittredingssystemen
- stimuleert inactiviteit
- Belgisch pensioensysteem honoreert langere loopbanen financieel onvoldoende

b) De vrije tijd als aantrekkingsfactoren
- bloeiende vrijetijdsindustrie
- hangt samen met negatieve aspecten verbonden aan de werksituatie (precaire
arbeidssituatie als afstotingsfactor)

c) Bedrijfsfactoren als afstotingsfactoren
Agv. Economische transities (overgangen)
—> effect op uitstoot oudere werknemers;
1) Gebrek aan aangepastheid van kennis & ervaring
2) Oudere werknemers kosten aanzienlijk meer dan hun jongere collega’s
3) Vervroegde uittrederegelingen voor werkgever veelal financieel voordeliger dan ontslag
4) Sociale aanvaarding van vervroegde uitrederegelingen

3) Leeftijdsbeleid en leeftijdscultuur

Interessante website: http://nl.prevent.be/net/net01.nsf/p/438CBC45F1B7EF63C125719A00547FC2

Wijze waarop & mate waarin aantrekkings-en afstotingsfactoren werkzaam zijn verschilt van land tot land
—> Typologie van sociale beschermingssystemen !

1) Sociaal-democratische systeem
Sterkte sociale bescherming met sterk activerende arbeidsmarktpolitiek
(‘recht op werk’)

2) Conservatief-corporatistische systeem(België)
Sterke sociale bescherming en zwak arbeidsmarktbeleid
(‘recht op inactiviteit en inkomensbescherming’)

3) Liberale systeem
Zwakke sociale bescherming met zwak arbeidsmarktbeleid

Ommekeer eindeloopbaanbeleid België moeilijk te realiseren;
– Heel het sociale beschermingssysteem & principes die aan de grondslag liggen opnieuw overdenken
– Samenleving moet anders denken over relatie tussen ouderen & arbeid
– Centrale arbeidsactoren zullen zich moeten scharen achter nieuwe doelstellingen

4) Remedies: hoe kan langer doorwerken gestimuleerd worden?

* Eerste remedie: beperking van de genereuze vervroegde uittredestelsels

(& versterken financiële consequenties van vervroegde uittrede)

4 categorieën in Europa:
- Systemen verbonden aan werkloosheid
- Conjunctuurgebonden vervroegde uittrederegelingen
- Arbeidsongeschiktheid
- Vervroegde pensionering binnen het officiële pensioensysteem

Opmerking:
1) Bij inperking van toegang van een uittredestelsel moet de toegang tot
andere systemen bewaakt worden
2) Ook een sterk activerend beleid moet gevoerd worden

De maatregelen in het Generatiepact

Interessante website: http://nl.wikipedia.org/wiki/Generatiepact

Arbeidsdeelname ouderen opkrikken door;
* toestroom in vervroegde uittredekanalen verder afremmen
* band tussen loopbaanduur en pensioeninkomen versterken

Nederland en België vergeleken

  • Nederland: met succes grondige hervormingen; medewerking alle arbeidsactoren !
  • België: probleem van ‘institutional stickness’

* Tweede remedie: ruimere activering

- Oudere werknemers hun plek op arbeidsmarkt laten behouden
- Oudere werklozen reële kansen geven op een nieuwe job
—> beleid gericht op herintegratie van niet- actieve 50-plussers zeer moeilijk
! Preventieve aanpak op voorkomen vroegtijdige uitstroom
• Hoe?
• Outplacementbegeleiding gefinancierd door de werkgever in geval van ontslag
• Subsidie aan wergevers die werkloze 45-plussers aanwerven
• Financiële stimulans voor werkloze 50-plussers die weer aan het werk gaan
• Reductie van sociale lasten voor werkgevers per tewerkgestelde 58-plusser
• Subsidiëring sectoren en bedrijven die maatregelen nemen op het terrein van leeftijdsbewust personeelsbeleid

* Derde remedie: werk maken van levenslang leren

Interessante website: http://ppw.kuleuven.be/levenslangleren/

– Participatie oudere werknemers aan opleidingen verhogen
– Vaststelling: kansenongelijkheid naar leeftijd op de arbeidsmarkt is sterkt gerelateerd aan een kenniskloof tussen
jong en oud
– Gevolg:
* productiviteit ↑
* competitief voordeel

* Vierde remedie: aanpassen van de leeftijdsgebonden loonschalen

• Nadeel leeftijdsgebonden loonschalen: wordt niet gereflecteerd in corresponderende productiviteits↑
—> uitstoot oudere werknemers
• Alternatief: - meer belonen naar vaardigheden & prestaties (! levenslang leren)
- reducties van sociale lasten voor oudere werknemers

* Vijfde remedie: vergroten van deeltijd- en verlofmogelijkheden

• Gevolg: men zal het langer volhouden op de arbeidsmarkt
• Soorten ‘tijdskredietregeling’ (1-5 jaar):
- werk volledig onderbreken
- halftijdse regeling
- viervijfde regeling
- deel eindejaarspremie omzetten in bijkomende vakantiedagen

5) Conclusie

• 3 succesfactoren voor hervormingen:
– Hervormingen moeten integraal zijn; alle factoren die aanzetten tot vervroegde uittrede aanpakken
– Bestaande instrumenten en principes moeten herdacht worden in functie van nieuwe doelstellingen
– Medewerking van alle centrale arbeidsactoren

Powerpoint van deze synthese en van het artikel:

[http://www.slideshare.net/1990BEA/vervroegde-uittreding-in-belgi-een-ommekeer-in-zicht-presentation]

terug

Unless otherwise stated, the content of this page is licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License